آفت دهان چیست و چگونه درمان می شود؟

آفت دهان زخم سطحی و کوچکی است که به طور معمول در بافت نرم داخل دهان یا لب‌ها، زیر زبان و روی غشاء لثه‌ ایجاد می‌شود. این نوع زخم می‌تواند هنگام غذاخوردن یا صحبت‌کردن بسیار دردناک بوده و یا همراه با سوزش باشد. در بیشتر موارد اندازه‌ این نوع زخم از یک سانتی‌متر تجاوز نمی‌کند. شاید خیلی‌ از ما از این موضوع اطلاع نداشته باشیم، اما متأسفانه زنان در طول عمرشان بیشتر از مردان دچار آفت دهان می‌شوند.

آفت زخمی گرد یا بیضی شکل، سفید یا زرد‌رنگ است با لبه های قرمز رنگ. احتمال دارد مدت زمان کوتاهی قبل از آنکه دچار آفت دهانی شوید، محیط دهان‌ شما دچار سوزش یا خارش شود. آفت دهانی هرگز خارج از دهان ایجاد نمی شود، به هیچ‌ وجه یک عفونت ویروسی نیست و سرایت نمی کند؛ به عبارت دیگر خوش خیم است. اما عامل ژنتیک در بروز آن نقش زیادی ایفا می کند. آفت حتی ممکن است توسط یک عامل محیطی مشترک مثل یک نوع ماده‌ غذایی خاص و آلرژی‌زا بروز کند.

از علائم دیگر آفت می توان به مواردی مانند: تب، احساس سستی و ناراحتی عمومی و یا بی حالی به لحاظ فیزیکی، همچنین تورم غدد لنفاوی اشاره کرد. درد ناشی از آفت به طور معمول بعد از ۷ تا ۱۰ روز از بین می رود و حدود ۳ هفته نیز طول می کشد که آفت به طور کامل بهبود یابد.

.جهت تهیه بیمه دندانپزشکی با مشاورین مهراز کارت همراه شوید

علل ایجاد آفت

مکانیسم دقیق ایجاد آفت به طور دقیق مشخص نیست ولی به نظر می رسد واکنش های ایمنی بدن بیمار در ایجاد آن دخیل است. زخم‌های آفتی وقتی ایجاد می‌شوند که به دلایل نامشخص سیستم ایمنی بیمار متوجه یک مولکول ناشناخته در بدن می شود. نتیجه این فرآیند پیدایش زخم‌های آفتی خواهد بود. آفت دهانی ممکن است به علت های مختلفی در فرد بروز کند. در زیر به بیان تعدادی از این موارد می پردازیم:

• تغذیه نادرست و کمبود ویتامین ها در بدن از عوامل مستعد کننده بروز آفت دهان است. مانند کمبود ویتامین B12 و آهن که از مهم‌ ترین علت های آفت دهان است. کاهش مصرف غذاهایی که منبع آهن می‌باشند از جمله گوشت و تخم‌مرغ، عوامل مستعد کننده بروز بیماری آفت دهان می‌باشند.
• تغییرات هورمونی یکی از دلایل دیگر ایجاد عارضه آفت دهان در زنان است. سنین بلوغ در دختران، ایام قبل از قاعدگی و دیگر عوامل تغییرات هورمونی خصوصاً افزایش هورمون استروژن در بروز ضایعات آفتی موثر است.
• آسیب دیدگی مخاط دهان از دیگر علل بروز بیماری آفت است. گاز گرفتن، مصرف بعضی غذاهای تند، سفت و داغ، مسواک زدن خشن، استفاده از دندان مصنوعی و نیز تحریک مخاط در اثر یک دندان تیز منجر به ایجاد ضربه به دهان و بروز آفت در دهان می‌شود.
• استرس های مختلف روحی و جسمی از دیگر عوامل بروز آفت دهان است. به عنوان مثال در ایام امتحانات بروز زخم های آفتی بیشتر می شود.
• آلرژی یا حساسیت از موارد مهم و پرشیوع بروز آفت در دهان است.
• مسائل ژنتیکی و ارث نیز نقش بسیار زیادی در بروز آفت های دهانی دارند.
• خمیر دندان‌ یا دهانشویه‌ های حاوی سدیم لوریل سولفات (SLS)

بیمه دندانپزشکی

تفاوت آفت و تبخال

اغلب مردم تبخال و آفت دهان را با همدیگر اشتباه می گیرند. تبخال که اغلب به نام هرپس سیمپلکس نوع 1 شناخته می شود مجموعه ای از تاول های پر از مایع و دردناک است. بر خلاف آفت دهان که اصلا مسری نیست، تبخال به علت یک ویروس خاص به وجود می آید و به شدت مسری است. تفاوت دیگر آفت دهان و تبخال این است که آفت بیشتر بافت نرم داخل دهان را گرفتار می‌کند در صورتی که تبخال بیرون از دهان و معمولاً زیر بینی، اطراف دهان و زیر چانه به وجود می آید.

انواع آفت

آفت دهان به سه شکل متداول بروز می کند. آفت های کوچک یا minor، آفت های بزرگ یا major و آفت های تبخالی یا Herpetiform اشکال اصلی آفت دهان هستند.

آفت های کوچک (minor)

آفت های کوچک یا مینور در حدود ۸۰ درصد موارد را شامل می‌شود. این نوع از آفت دایره ای شکل و شایع ترین نوع آفت است. این نوع آفت بیشتر در گروه سنی ۱۰ تا ۴۰ سال دیده می شود و ناراحتی مختصری ایجاد می کند. این آفت در طول یک تا دو هفته بدون باقی گذاشتن جای زخم برطرف می شود. زخم‌هایی به اندازه نوک مداد که در لب‌ها، گونه‌ها، کف دهان و زیر زبان ایجاد می‌شود. تعداد زخم‌ها در یک زمان معمولاً کم بوده و بین ۱ تا ۶ عدد متغیر است.

آفت های بزرگ (major)

آفت های ماژور بزرگ تر و عمقی تر از آفت های کوچک هستند. لبه های نامنظم دارند و بسیار دردناک تر هستندبه ویژه هنگام غذا خوردن. عود بیشتری دارند و اندازه آن ممکن است از یک سانتیمتر هم بزرگ تر باشد. همچنین بهبودی آن بیش از 6 هفته طول می کشد. آفت های بزرگ در هر جای دهان حتی روی زبان و کام نیز دیده شوند. بعد از بهبودی، ممکن است جای آن‌ نیز باقی بماند.

آفت های تبخالی (Herpetiform)

آفت هرپتی در بین بزرگسالان دیده شده و در خانم‌ها شایعتر است. این فرم به شدت دردناک بوده و آنقدر فواصل عود کم است که زخم تقریباً به طور مداوم وجود دارد. آفت تبخالی لبه های نامنظم دارد و بدون باقی گذاشتن جای زخم پس از یک تا دو هفته بهبود می یابد. این ضایعات در هر جای دهان ممکن است باشند. این زخم‌ها به مرور بزرگتر شده و به یکدیگر می‌پیوندند تا یک زخم بزرگ تشکیل می شود. به دلیل شباهت ظاهری این فرم آفت به تبخال، آفت تبخالی نام گرفته است، ولی دلیلی بر دخالت ویروس تبخال در این بیماری وجود ندارد.

جهت مشاهده تعرفه دندانپزشکی سال کلیک کنید.

درمان آفت دهانی

هرچند درمان قطعی برای آفت وجود ندارد اما روش‌هایی وجود دارد که در کاهش مدت زمان وجود عارضه و نیز کاهش درد و ناراحتی و جلوگیری از پیشرفت آن مؤثر است، این روش‌ها شامل بکار گیری نکات تغذیه‌ای و غیر تغذیه‌ای است.

نکات تغذیه ای

از آنجایی که علت آفت دهان می‌تواند کمبود دریافت ریزمغذی‌ها باشد، خوردن موادی همچون جگر، غذاهای دریایی، گوشت قرمز کم چربی، لوبیای خشک، حبوبات، سبزیجات دارای برگ‌های سبز تیره و پهن و زرده تخم‌مرغ که بهترین منابع آهن هستند در بهبود این مشکل مؤثر است. مصرف مرتب و روزانه ماست پروبیوتیک با کیفیت یکی از بهترین روش‌های خانگی برای تسکین درد آفت دهان است. مکیدن مکعب‌های کوچک یخ باعث تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم می‌شود. همچنین مصرف سیب و خرمالو، گنجاندن مواد غذایی سرشار از آهن، اسیدفولیک، و ویتامین B12 در رژیم غذایی موجب از بین رفتن این عارضه می‌شود.

مصرف مواد غذایی مانند کنسروهای تیز و تند، غذاهای دارای سفتی بیش از حد، گلوتن گندم، فلفل، لیمو، آب لیمو، پرتقال، گوجه‌فرنگی، بادمجان، رب گوجه‌فرنگی، توت‌فرنگی، شکلات و گردو ایجاد آفت دهان را تشدید می‌کند.

نکات غیرتغذیه ای

روش‌های غیر تغذیه ای برای تسریع در روند بهبود آفت دهانی نیز بسیار مؤثر هستند. شستشوی دهان و دندان با نمک و استفاده از مسواک نرم نیز در این امر کمک کننده است. استفاده از خمیردندان‌هایی که حاوی سدیم لوریل‌سولفات نباشند. استفاده از محصولات بی‌حس کننده موضعی، داروهای ضد باکتریایی و ضد التهابی، داروهای شستشو دهنده زخم آفت، کاهش استرس و کاهش عوامل آسیب زننده به دهان مانند دندان‌های شکسته و پر کردگی‌های تیز و نیز استفاده از محصولاتی که با ایجاد یک لایه محافظ روی زخم‌ها مانع تحریک آن‌ها توسط عوامل محیطی می‌شوند، از جمله نکات غیرتغذیه ای برای بهبود سریع تر زخم های آفت هستند.

توجه داشته باشید در صورت ایجاد عارضه آفت به خصوص آفت های بزرگ و تبخالی در اسرع وقت باید به پزشک معالج مراجعه کرده و از دستورالعمل های متخصص برای بهبود آفت کمک بگیرید.

جهت تهیه کارت تخفیف دندانپزشکی با مشاورین مهراز کارت همراه شوید

بیمه دندانپزشکی

بیمه دندانپزشکی مهراز با کاهش هزینه ۵۰ درصدی به عموم مشتریان این اطمینان را به شما میدهد که بتوانید با کمترین هزینه، سلامت دندان های خود را تضمین کنید. همانطور که میدانید هزینه های مرتبط با خدمات دندانپزشکی در دسته گران ترین خدمات درمانی قرار میگیرد. از این رو داشتن یک بیمه دندانپزشکی جهت کاهش هزینه های این خدمات میتواند در این شرایط بسیار کمک کننده باشد. در نتیجه شما میتوانید با انتخاب یک بیمه دندانپزشکی مناسب هزینه های خود را به طرز قابل توجهی کاهش دهید.

بیمه دندانپزشکی

بیمه دندانپزشکی نامحدود خانواده

بیمه دندانپزشکی نامحدود خانواده با پوشش ۵۰ درصد هزینه های درمانی و زیبایی دندانپزشکی هزینه های سرسام آور این خدمات را کاهش داده و همه اعضای خانواده را بدون در نظر گرفتن محدودیت سنی، مورد حمایت قرار میدهد. از دیگر ویژگی های برتر بیمه دندانپزشکی نامحدود خانواده مهراز کارت میتوان به استفاده نامحدود و بدون سقف و مرز از خدمات اشاره کرد که این امر به این معنی است که شما میتوانید به تعداد دفعات نامحدود و با مبالغ بدون سقف از این خدمات استفاده نمایید.

تخفیف دندانپزشکی

شما میتوانید با دریافت ۵۰ درصد تخفیف دندانپزشکی در هزینه های درمانی و زیبایی خود صرفه جویی کرده و پس از دریافت کارت تخفیف مهراز از پشتیبانی و مشاوره رایگان نیز بهره مند شوید. با انتخاب این کارت‌، شما می‌توانید از بین شبکه ‌ای از دندانپزشکان معتبر و حرفه‌ای پزشک خود را انتخاب و در سراسر کشور از خدمات آنها استفاده نمایید.

دانلود pdf مقاله